ΣΥΡΙΖA – Προοδευτική Συμμαχία – ΝΕ Ζακύνθου

Σχόλια για το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα (Ε.Π) Δήμου Ζακύνθου 2013-15.
Του Ηλία Β. Μακρή

Οι πολιτικές επιλογές της Δημοτικής Αρχής, μέχρι σήμερα, προοιωνίζουν και τις αυριανές που θα επιχειρήσουν την υλοποίηση του Ε.Π και έρχονται σε πλήρη αντίφαση με την Βιώσιμη Ανάπτυξη στην οποία στοχεύει το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα. Συνεπώς, το ζητούμενο της κριτικής μας θέσης, μετατίθεται από το περιεχόμενο του Ε.Π στο ζήτημα της πολιτικής βούλησης και αξιοπιστίας της Δημοτικής μας Αρχής.

Σήμερα, μέσα από τη διατύπωση του Επιχειρησιακού Προγράμματος, η Δημοτική Αρχή, επαναλαμβάνει τις θέσεις που εμείς στη Ριζοσπαστική Οικολογική Κίνηση είχαμε διατυπώσει προεκλογικά για την Τοπική Ανάπτυξη. Φυσικά, αυτό συμβαίνει στην ακίνδυνη έκδοση της θεωρητικολογίας, γιατί είναι αδύνατον να συμβεί στην πράξη όπως θα δείξουμε στη συνέχεια.

Προσεγγίζοντας, τώρα, το περιεχόμενο του Ε.Π, θα ξεκινήσουμε με μια ένσταση πάνω στη λογική των συντακτών, οι οποίοι ταυτίζουν το ΑΕΠ με την ανάπτυξη (σελ. 38-42). Αυτή η λογική (οικονομική μεγέθυνση), σήμερα αμφισβητείται ευρέως και όχι μόνο από αριστερούς Περιφερειολόγους και Οικονομολόγους. Η ένσταση, βέβαια, δεν μειώνει το επιστημονικό κύρος του συγγράμματος, ωστόσο προϊδεάζει για τον τρόπο υλοποίησης αυτού του προγράμματος από την σημερινή Δημοτική Αρχή, οι πολιτικές αγκυλώσεις της οποίας την δεσμεύουν και δεν της επιτρέπουν την υλοποίηση ενός προγράμματος Βιώσιμης Ανάπτυξης.

Η οικονομική ανάπτυξη των μεγαλοεργολάβων ΔΕΝ ταυτίζεται με την κοινωνική ευημερία και την ανάπτυξη της χώρας.

Στις σελ. 38-42 γίνεται αναφορά στο υψηλό ΑΕΠ που είχε η χώρα, ιδιαίτερα την περίοδο των Ολυμπιακών έργων (μεγέθυνση), και αυτό τους είναι υπεραρκετό για να την κατατάξουν στις ανεπτυγμένες χώρες. Αγνοούνται οι δύο, τουλάχιστον, από τους τρεις πυλώνες της Ανάπτυξης που είναι η κοινωνία και το περιβάλλον. Κατά την ταπεινή μας γνώμη αγνοούνται και οι τρείς πυλώνες, εφόσον και η οικονομική ευημερία (τρίτος πυλώνας), ήταν εικονική και όχι πραγματική (υψηλή κατανάλωση βασισμένη σε δανεισμό, ανάπτυξη φούσκα). Το ΑΕΠ, πράγματι, είχε γιγαντωθεί, αλλά στηρίζονταν πάνω σε γυάλινα πόδια. Η άνοδός του βασίζονταν στη «μαύρη» εργασία των οικονομικών μεταναστών, στα καταναλωτικά δάνεια, τις υπερτιμολογήσεις των δημοσίων προμηθειών και έργων, το καθεστώς αδιαφάνειας και διαπλοκής γενικότερα. Τέλος, η πτώση του ΑΕΠ, που φαίνεται και στα διαγράμματα των σελ.40 & 41 του Ε.Π, είχε ως αποτέλεσμα την εκτίναξη στα ύψη του χρέους, εφόσον το τελευταίο μετριέται ως ποσοστό πάνω στο εκάστοτε ΑΕΠ. Η αντίληψη που θέλει να μετριέται η ανάπτυξη μόνο με το ΑΕΠ δεν έχει να κάνει με επιστημονική άγνοια, αλλά με τη νεοφιλελεύθερη αντίληψη, που θέλει την άνοδο των δεικτών ευημερίας του κεφαλαίου σε βάρος της κοινωνίας, χρησιμοποιώντας ως άλλοθι έναν δήθεν ρεαλισμό.
Ενδεικτικά Παραδείγματα:

1. Δεν συνάδουν με τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στη Ζάκυνθο τα συγκροτήματα με τα γήπεδα γκολφ (βλ. Πλαίσιο 2, σελ.74 του Ε.Π), η ανάπτυξη των οποίων απαιτεί μεγάλη κατανάλωση νερού και αποτελεί έναν τρόπο για να επιβληθεί από τα πράγματα, πλέον, η αφαλάτωση, με συνέπια το υψηλό κόστος του νερού για τους ζακυνθινούς καταναλωτές, περιβαλλοντικές επιπτώσεις, τέλος, κέρδη των μη Ζακυνθινών μεγαλομετόχων των ξενοδοχειακών αλυσίδων, αλλά όχι των Ζακυνθινών μικρομεσαίων του τουρισμού, των οποίων η ζωή θα γίνει ακόμη πιο δύσκολη. Ωστόσο, η είσοδος τέτοιων συγκροτημάτων θα δημιουργήσει άνοδο αρκετών από τους τουριστικούς δείκτες και φυσικά άνοδο του τοπικού ΑΕΠ.

2. Οι συμπράξεις (ΣΔΙΤ) με μεγάλες εταιρείες, που προϋποθέτει η αξιοποίηση του JESSICA, δεν προοιωνίζουν κάτι ελπιδοφόρο για τις ντόπιες μικρομεσαίες επιχειρήσεις και την τοπική αγορά, αντίθετα ανοίγουν τις πόρτες σε μεγαλοεπενδυτές για να εισβάλλουν στην τοπική αγορά είτε εκτοπίζοντας την τοπική επιχειρηματικότητα, είτε κερδοσκοπώντας με δημόσια αγαθά και υπηρεσίες, σε βάρος του ήδη δοκιμαζόμενου κοινωνικού συνόλου. Ωστόσο, είναι αλήθεια ότι και σε αυτή την περίπτωση θα υπάρξει ανοδική πορεία του τοπικού ΑΕΠ.
Με πολύ απλά λόγια, αυτό που επισημαίνεται μέχρι εδώ είναι το δυσεπίλυτο πρόβλημα της διανομής που ταλανίζει την επιστήμη της οικονομίας από τη γένεσή της: Δηλαδή, πώς θα μοιραστεί η πίττα. Και αυτό είναι θέμα Βιωσιμότητας για την τοπική κοινωνία και εξαρτάται πάντα από τις εκάστοτε πολιτικές επιλογές.
Η «Βιωσιμότητα», γενικά: Η μόνιμη επωδός στο πόνημα είναι ο όρος «Βιωσιμότητα» (και πολύ σωστά), επίσης, πολύ ορθά αναφέρονται, αναλύονται και τεκμηριώνονται, τόσο η αναγκαιότητα της διαφοροποίησης του τουριστικού προϊόντος, όσο και η αναγκαιότητα της ενίσχυσης της πρωτογενούς παραγωγής και η σύνδεση ανάμεσα στους δύο κλάδους, συνδυαστικά με τον ρόλο που καλούνται να παίξουν οι μικρομεσαίοι των κλάδων, το clustering κ.λ.π. Όλα αυτά τα ωραία, σίγουρα δεν αποτελούν έλλειμμα αυτοδιοικητικού λόγου, όπως μας κατηγορούσαν όταν εμείς τα λέγαμε προεκλογικά, όμως δεν πρέπει να είναι μόνο σχέδια επί χάρτου από μια Δημοτική Αρχή. Δυστυχώς, αποτελούν μόνο θεωρητικολογίες, εφόσον έρχονται σε πλήρη αντίφαση με τις πολιτικές πρακτικές που μέχρι σήμερα έχουν ακολουθηθεί. Η Δημοτική Αρχή ενστερνίζεται τις πολιτικές ύφεσης (μνημονιακές πολιτικές χαρατσιών, αυξήσεων στους λογαριασμούς, περικοπών, απολύσεων κ.λ.π), που έχουν συνέπεια τη δραστική μείωση της ενεργούς ζήτησης. Αποδέχεται ως ρεαλιστικές, τις «αναπτυξιακές» πολιτικές τύπου fast track. Πολιτικές που στο σύνολό τους επιδιώκουν την εξόντωση της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, την άνευ όρων παράδοση των τοπικών αγορών στις μεγάλες πολυεθνικές, μέσα από την ολοσχερή διάλυση των τοπικών παραγωγικών δυνατοτήτων, με συνακόλουθες, αρνητικές επιπτώσεις όχι μόνο στο κοινωνικό, αλλά και στο φυσικό περιβάλλον. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η πρόσφατη απόφαση του Δ.Σ για την ανάθεση μέρους της συλλογής απορριμμάτων σε ιδιωτική εταιρεία. Αλήθεια! Το συνολικό ποσό των 400.000 € που συμπεριλαμβάνει τους μισθούς των εργαζόμενων, ασφαλιστικές εισφορές, ΦΠΑ και το νόμιμο επιχειρηματικό κέρδος, πόσο μικρότερο θα ήταν αν η αποκομιδή διεξάγονταν από τους εργαζόμενους του Δήμου, έστω και αν απαιτούνταν κάποιες εποχιακές προσλήψεις γι αυτό το σκοπό; Και τι θα πει κύριοι της Δημοτικής Αρχής ότι δεν μπορείτε να προχωρήσετε σε προσλήψεις λόγω του μνημονίου; Άρα, ο αντιμνημονιακός και διεκδικητικός προεκλογικός μας λόγος δεν ήταν και τόσο στείρος όσο μας καταλογίζατε. Εδώ, προς αποφυγή παρανοήσεων, δεν υπεισέρχεται μια ξεπερασμένη, κρατικίστικη αντίληψη που θέλει, ντε και καλά, να υπάρχει ένας «κακός» ιδιωτικός τομέας και ένας «καλός» δημόσιος, αλλά η ορθολογιστική, διαχειριστική αντίληψη της εξοικονόμησης χρηματικών πόρων, του φθηνότερου κόστους της αποκομιδής για τους δημότες, τέλος, η κάθετη αντίθεσή μας στη δημιουργία μιας νέας γενιάς κρατικοδίαιτης επιχειρηματικότητας, που η σταδιακή εξάπλωσή της, εκτός των άλλων θα έχει και ολέθριες επιπτώσεις στην αγορά.

Αυτή, λοιπόν, η εκφρασμένη πολιτική βούληση και πρακτική της Δημοτικής Αρχής ΑΚΥΡΩΝΕΙ το συγκεκριμένο πόνημα, σχεδόν στο σύνολό του, καθιστώντας το ευχολόγιο στην καλύτερη περίπτωση, ενώ στην χειρότερη θα μπορούσε να υλοποιηθεί διαστρεβλωμένο, στο όνομα, μιας δήθεν Βιώσιμης Ανάπτυξης, που θα οδηγήσει σε χειρότερα αδιέξοδα.

Η Κοινωνική πολιτική: Όπως φαίνεται στο Ε.Π η κοινωνική πρόνοια, στο σύνολό της σχεδόν, έχει αφεθεί στον εθελοντισμό, δηλαδή, στον πατριωτισμό των Ζακυνθινών. Στην σελ.55, στον πίνακα με τίτλο: «πλαίσιο 2: Κρίσιμα Ζητήματα Ανάπτυξης: Κοινωνική πολιτική, Παιδεία, Πολιτισμός, Αθλητισμός»,
αναφέρονται μεταξύ των άλλων:
«…Διατήρηση και περαιτέρω ενίσχυση των υφιστάμενων δομών κοινωνικής πρόνοιας και φροντίδας, όπως είναι:
Το κοινωνικό παντοπωλείο
Το κοινωνικό εστιατόριο/κοινωνική τραπεζαρία
Η κοινωνική ιματιοθήκη
Το κοινωνικό φαρμακείο
Το Δημοτικό Κοινωνικό Ιατρείο
Οι δωρεάν παρεχόμενες με προγραμματισμό υπηρεσίες υγείας
Ανάπτυξη δημόσιων και ιδιωτικών υποδομών κοινωνικής πρόνοιας…»

Παρατηρούμε ότι από τις έξι δομές κοινωνικής πρόνοιας, τουλάχιστον οι πέντε βασίζονται στην φιλανθρωπία, ενώ αμέσως μετά προβληματίζει η αναφορά στην ανάπτυξη ιδιωτικών υποδομών κοινωνικής πρόνοιας. Δηλαδή, προβλέπεται και άλλη «εργολαβία» εκτός αυτής, της αποκομιδής των απορριμμάτων;
Και λίγες παρατηρήσεις σχετικά με τη διαχείριση των ανθρώπινων πόρων του Δήμου.

Η «Διοίκηση δια Στόχων» και γενικότερα τα μοντέλα διοίκησης που στοχεύουν στην «Ολική Ποιότητα», εκτός από τη θέσπιση των διεθνών προτύπων ποιότητας, προϋποθέτουν καλοπληρωμένους υπαλλήλους, χωρίς εργασιακές ανασφάλειες, που πρόσθετα θα έχουν και οικονομικά κίνητρα πέραν των κανονικών αποδοχών (bonus), για να είναι ακόμη περισσότερο παραγωγικοί. Όλα αυτά βέβαια μέσα σε ένα καθεστώς αξιοκρατίας και ειλικρινούς συναίνεσης (ικανότητα πειθούς, ψυχολογία ομάδας) και όχι εργασιακής ομηρίας, αλαζονείας της Διοίκησης, αναφορών, διώξεων και διοικητικών δικαστηρίων. Είναι αδύνατον, λοιπόν, για μια Διοίκηση, η οποία με το όποιο πρόσχημα ενστερνίζεται περικοπές μισθολογίων, αυξήσεις λογαριασμών, χαράτσια, απολύσεις και διαθεσιμότητες, να αξιοποιήσει τέτοια μοντέλα διοίκησης ανθρώπινων πόρων.

Συμπεράσματα: Κύριοι της Δημοτικής Αρχής! Όσο κι αν «λιβανίζετε» με το πρόγραμμά σας τους μικρομεσαίους του τουρισμού, τη δικτύωση, το περιβάλλον και τη Βιωσιμότητα, η πολιτική πρακτική σας, είναι κάθετα αντίθετη με αυτά που υποτίθεται ότι επιδιώκετε να αναδείξετε.
Αντικειμενικά, είναι στρεβλή η κατεύθυνση ανάπτυξης που επιδιώκει την αντικατάσταση των Δημοσίων Επενδύσεων με χρηματοδοτικά εργαλεία τύπου JESSICA, τα οποία έμμεσα ή άμεσα παραδίδουν τα δημόσια αγαθά και τις ντόπιες πλουτοπαραγωγικές πηγές στην κερδοσκοπία των μεγάλων εταιρειών. Θα αντιτείνετε, φυσικά, ότι είτε μας αρέσει είτε όχι, το περιβάλλον της οικονομίας της αγοράς είναι δεδομένο και εσείς καλείστε να ολοκληρώσετε τη θητεία σας μέσα σε αυτό. Σας λέμε εκ των προτέρων, ότι τέτοια χρηματοδοτικά εργαλεία μπορεί να χρησιμεύσουν μόνο ως συμπληρώματα των Δημοσίων Επενδύσεων και φυσικά κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις.
Ακόμη χειρότερο, για την αγορά, είναι η ανάπτυξη της νέας γενιάς των κρατικοδίαιτων επιχειρήσεων που εγκληματικά προωθεί η κεντρική εξουσία, διαλύοντας τον δημόσιο τομέα και εσείς τόσο πρόθυμα φροντίζετε να υλοποιήσετε αυτές τις επιλογές σε τοπικό επίπεδο.

Η Δημόσια δαπάνη για την κοινωνική πρόνοια ΔΕΝ αποτελεί μια δαπάνη για ανθρωπιστικούς λόγους όπως πολλοί νομίζουν, αλλά αποτελεί ΕΠΕΝΔΥΣΗ στο κοινωνικό κεφάλαιο, επιπλέον δε έμμεση, αλλά και άμεση τόνωση της τοπικής αγοράς. Όσο για τις δαπάνες στην παιδεία, σημασία έχει ότι η Δημοτική Αρχή αποδέχεται την κυβερνητική θέση ότι η μείωσή τους θα μας «σώσει»! Εμείς πολύ απλά λέμε ότι χωρίς την επένδυση στο κοινωνικό κεφάλαιο ανάπτυξη δεν μπορεί να υπάρξει. Μπορεί όμως να υπάρξει “ανάπτυξη” των ξένων και ντόπιων αλυσίδων που θα έχει ως αποτέλεσμα την εξαθλίωση της κοινωνίας μεν, αλλά παράλληλα και την άνοδο του ΑΕΠ!

Συνεπώς, αυτό που διαπιστώνεται για μια ακόμη φορά, είναι το έλλειμμα πολιτικής βούλησης και πρακτικής της Δημοτικής Αρχής, για μια κοινωνικά δίκαιη και Βιώσιμη, Τοπική Ανάπτυξη.

Αναδημοσίευση απο την Εφημερίαδα Ερμής